ඉතින් කෝහොමද යාලුවනේ. අද අපි තව අලුත් ලිපි පෙලක් ආරම්භ කරනව.. අපේ මනස සන්සුන් කරගන්න ක්‍රම සහ ඒ තුලින් අපිට ලැබෙන දේවල් සහ ජීවිතයට වැදගත් වෙන ආකාරට ගැන කතා කරන්න බලාපොරොත්තු වෙනව මේ ලිපි පෙළ තුලින. හරි එහෙනම් අපි ආරම්භය ගනිමු.

සන්සුන් මනස  1

         අපි අපේ ජීවිතය ගෙවාගෙන යන විට අපිට විවිධ පුද්ගලයන්, විවිධ සමාජ තත්වයන්, විවිධ සමාජ පරිසරයන් එක්ක තමා අපිට අපගේ ජීවිතය ගෙවන්න වෙන්නේ. දවස ආරම්භයෙන් ආරම්භ වන අපගේ වගෙඩ අවසාන වන්නේද දවස අවසානයේ නිදාගැනීමත් සමගය. අපි අපේ විවිධ වැඩ වලට බස්රථ, කුලීරථ, දුම්රිය වැනි ප්‍රවාහන මාධ්‍යය යම් යම් තැන් වලට යාමට යොදාගන්නව. අපි අපගේ වැඩ සාර්ථකව අවසන් කරගන්නව නමුත් අපි අපගේ වැඩේ කරගන්න උදව්වන/ මහන්සිවන අපේ මනස ගැන අපි හිතල තියනවද. කොහොම අරි අපේ දවස අවසන් වෙනව අපේ වැඩත් එක්ක. සෑම කෙනෙක්ම තමන්ගේ දවස තමන්ගේ වැඩත් එක්ක ගෙවනව. ඒ වැඩ ඒ ඒ පුද්ගලයාට වෙනස් වෙනව.

ඉතින් අපි මේ අපේ දවස ගෙවාගෙන යනවිට එක එක වැඩ කරනව. මගේ ප්‍රශ්නය වෙන්නේ ඔබ ඒ කරන වැඩ රාශිය තුලින් එකම එක වැඩක් වත් අවදානයෙන් කරනවද? ඔබ කරන සියලූම වැඩ වලින් 98%ක් ම ඔබ ඒ කෙරෙහි අවධානයකින් තොවරයි සිදු කරන්නේ. බහුතරයක් මිනිස්සු තමන් කරන වැඩ ගැන අවදානයෙන් තොරවයි සිදු කරන්නේ. කෑම කනවිට වෙන දේවල් සිතමින් ඒදේවල් වලින් ටිකයි කෑම ටිකයි කනව. ඇවිදින එකේ ඉදල කිසිම චර්යාවක් අවධානයකින් තොරවයි සිදු වෙන්නේ.

මනස සන්සුන් කරගන්න හැමෝම භාවනා කරනව එක එක වෙනත් දේවල් කරනව නමුත් ඔබ හිතල බැලුවේ නැතිද සන්සුන් මනසක් ඇති කරගන්න හොදම ක්‍රමය ඔබ සතුයි කියල.. අවධානය තමා මනස සන්සුන් කරගන්න සත්‍ය අවබෝධ කරගන්න තියන එකම ක්‍රමය. සෑම භාවනාවකම අවධානය තමා මූලික වෙන්නේ අවධානය තුලින් සත්‍ය දැකිය හැකිය අවබෝදය ලබාගත හැකිය. භාවනාව තුලත් ඇත්තේ අවධානයයි හුස්ම ඉහල පහල යන ආකාරය ගැන මුවෙන් පිටවන වචනය ගැන අවධානය ( ඔබ භාවනාවෙන් කාට සුව ප්‍රාර්ථනා කළත් අවධානයෙන් තොර නම් ඒ තුලින් ලැබෙන ශාන්තිය ඔබ සතුනොවේ)  තබාගැනීම. සක්මන් භාවනාවෙන් පියවර තබන එක ගැන අවධානය. සංගීත ප්‍රතිකාරයෙන් ද සංගීතය ගැන අවධානය, ආලෝක ප්‍රතිකාරයේ ආලෝක දැල්ල වෙන යොදන අවධානය අනුව සන්සුන් මනසක් කරා ලඟා කරගනී..

අවබෝධය ලබාගත හැකිවන්නේ අවධානයෙන් මිස අන් කිසිවකින් නොව. අමතක වීමටත්, වැඩ මඟහැරීමටත් හැරීමටත් අවධානය බලපායි. ඔබට හැකි නම් ඔබ දවස තුල සිදු කරන වැඩ අවධානයෙන් සිදු කිරීමෙන් අවබෝධය නැතහොත් සත්‍ය දැකිය හැකිය. ඇවිදින විට ඒ කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න සිතින් ගනන් කිරීමක් කරන්න ගණන් කිරීම පිළිවෙලක් තිබුනොත් එය ඔබ නොදැනුවත්වම නිකන්ම ගණන් කිරීමක් පමනක් වෙනව ගනන් කරන ගමන් පය තබන ආකාරය දකින්න සිතින්. ඔබ දෙයක් ලියන විට ඒ කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන්න වෙන දේවල් කෙරෙහි නොව. අවධානය ලබාගන්න එක ලේසි දෙයක් නොවේ.. ටිකෙන් ටික තමා කරන්න ඕනේ. මුලින් ඇවිදින එකෙන් ආරම්භ කරන්න. අවධානය පය ක්‍රියා කරන ආකාරයට යොදන්න සිතින් දකින්න ඔබගේ පය පොළවේ වදින ආකාරය සහ පොළවෙන් ඉහලට එසවෙන ආකාරය.. මුලදී ඔබට ඔබගේ අත පය ක්‍රියා කරන ආකාරය ගැන අවධානය පහසුවෙන් යොමු කළ හැකිය අත එසවෙන විට ඇගිලි ක්‍රියා කරන ආකාරය ගැන පහසුවෙන් සිතින් දැකිය හැකිය. අවධානය යොමු වෙනවා කියන්න ඔබට පසුවෙන් සිතින් මවාගත හැකි වීමයි.. සිතින් මවාගන්න පුලුවන් නම් අවධානය යෙදී ඇත..

අවදානය යොමු කිරීම සාර්ක්‍ථක නම් දවසින් දවස ඔබටම ඔබගේ වෙනස දැකිය හැකිය. ක්‍රියාශීලී බව වැඩි වෙනවා. පෙරට වඩා ඔබට මතකය සිටින ප්‍රමාණයව් වැඩී. හදිසි අවස්ථාවන් වලදී ක්‍රියාකාරීත්වය වෙනදාට වඩා වැඩි වේ.. මොළයේ ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩි වෙනවා.. තරහව පාලනය වෙනවා. හදිසි තීරණ ගැනීම අඩු වෙලා බුද්ධිමත් තීරණ ගන්න පටන්ගන්නවා..මේ වගේ තව ගොඩාක් දේවල් වෙනස් වෙනවා.. සෑම දෙයක් පිළිබදව ම අවබෝධය ලබා ගත හැකි වෙනවා... ඔබ ටිකෙන් ටික ක්‍රියාව පිලිබඳ අවධානය වැඩි වෙන්න වෙන්න අවබෝධය වැඩි වෙන ආකාරය ඔබටම දැකගත හැකිය..

හරි එහෙනම් යාලුවනේ අදට අපේ මාතෘකාව මතු සම්බන්ධයි. තවත් මනස සන්සුන් කරගත හැකි ක්‍රමයක් සමගින් ඔබව මනෝවිද්‍යා ලෝකය තුලින් හමුවෙමු...


ඔබට ජයෙන් ජය!!!!! 
╔═. ♆. ═════════════════════════╗
 BLESS of your MIND!!!!!                          
╚══════ .♆. ════════════════════╝

Author- 
Dushyantha Samarasinghe 
(Psychology Counselling Student in University of Kelaniya) 

ජීවිතයට වැදගත් වෙන මාතෘකාවක් අරගෙන ඔබව හමුවෙන්න ආවා.. හරි අපි මාතෘකාවට යමු..

බාලගිරි දෝෂය අද නොවේ හෙට. 

              මේ වගේ ඔබගේ වැඩත් දවසින් දවස සැරින් සැරේ කල් දානවද? එහෙනම් දිගටම කියවගෙන යන්න එම චර්යාවෙන් මිදීමට ගොඩාක් උපයෝගී වේවි. සාමාන්‍යයෙන් කෙනෙකුගේ එදිනෙදා වැඩකටයුතු මගහැරුණොත්  හෝ කල් දැමීමට සිදුවන්නේ යම් කිසි හේතුවක් නිසා. සෑම දෙයක් සදහාම හේතුවක් තියනව. සමහරක් අයට වැඩකටයුතු අධික වීම හේතුවෙන් තමන්ගේ සමහරක් වැඩ කල් දැමීමට සිදි වෙනව. අපි කතා කරන්නේ ඒ අය ගැන නෙවේ. වෙනත් කිසිම වැඩකටයුත්තක් නැතිව නිකන්ම තමන්ගේ වැඩ කල් දමමින් සිටින අය ගැනයි අපි කතා කරන්නේ. ඒ අයගෙන් සමහරක් ඒ ගැන දැනගෙන එයින් මිදීමට කටයුතු කල ද එයද කල් දැමීමක් සිදු වෙනව අනෙක් කොටස නොදැනුවත්වම නොදැනුවත්වම කියන්න අමාරුයි ඒයාලද ඒ සදහා සාධාරණීකරණයක් කරගන්නව.

පාසලේදී පන්දියේදී අද පාඩම් කරනව කියල හිතාගෙන ගෙදර එනව හෙට අනිවාර්යයෙන් පාඩම් කරණව කියල කල් දානව. මොකක් හරි වැඩක් කරන්න තියෙනවිට දැන් නෙවේ තව පොඩ්ඩකින් කරනව ඒ පොඩ්ඩ ගියාට පස්සෙත් ඒකම තමා කියන්නේ. ඒ අගේ තමන්ගේ එදිනෙදා වැඩකටයුතු සැරින් සැරේ කල් දැමීම තුලින් අසාර්ථක පෞද්ගලයෙකු බිහි වෙනවා. ඒ වගේම ඒ තුලින් මානසික ආතතිය, කන්සාව වැනි මානසික අක්‍රමතාවයන් ද ඇති විය හැකිය. වෙලාවකට කල් දැමීමේ ක්‍රියාව යහපත් විය හැකීයි. හේතුව දුරදිග නොබලා හදිසියේ ගන්නා තීරණ වලින් මිදීමට හැකි වේ.. නමුත් එය නිතර නිතව වැඩිපුර සිදු වුවහොත් තම  ජීවිතය අවුල් වෙනවා. මේ වගේ තම වැඩකටයුතු සැරින් සැරේ කල් දැමීමට බලපෑ හැකි හේතූන් පහත පරිදි දැක්විය හැකිය.

මානසික අසහනයක් හෝ වෙනත් මානසික වශයෙන් නොසන්සුන් තත්වයක සිටීම. මානසික අක්‍රමතාවයකින් පෙලීම. මත්ද්‍රව්‍ය වැනි අන්තරායකර ඖෂධ වලට ඇබ්බැහි වීම. පරිගණකය, දුරකතනය වැනි තාක්ෂණික මෙවලම් වලට ඇලී ගැලී සිටීම හෝ ඇබ්බැහි වී සිටීම. නිදා ගැනීමට පුරුදු වී සිටීම. කල්පනා කරමින් සිටීම.

මීට අමතරව නිතර පලක් නැති ගමන් යොදා ගැනීම, නිතර යහලුවන් සමග පලක් නැතිව කාලය ගත කිරීම, මානසික තෘප්තිය ලබා ගැනීම සදහා අසාමාන්‍ය වැඩි කාලයක් වැය කිරීම වැනි දෑ පෙන්වාදිය හැකිය. මෙහිදී බොහෝමයක් දෙනා නිකන් සිටින්නේ නැත, ඔවුන්ට අනුව නැති නම් ඔවුන්ගේ සිතට අනුව ඔවුන් යම් හෝ ක්‍රියාවක යෙදී සිටී ඒ තුලින් ඔවුන් තම අතපසු වන දේ සදහා සාධාරණීකරණයක ගොඩනගා ගනී. සමහරක් අය කල්පනා කරමින් වැඩි කාලයක් තම කල්පනා ලෝක වල  කල් ගත කරයි, සමහරක් අය පරිගණකයේ games play කරන්න, films බලන්න, අන්තර්ජාලයේ වැදගත් හෝ නොවැදගත් දේවල් සොයන්න බලන්න කාලය යොදවනවා ඒවා හේතුවෙන් තමන්ගේ ප්‍රධාන වැඩකටයුතු පාසල් වැඩ, පාඩම් වැඩ, රැකියාවේ වැඩ, රැකියාවක් සොයා ගැනීම, අධ්‍යයනයන් කිරීම වැනි ප්‍රධාන ක්‍රියාවන් මගහැනීම නිසා ඒවා සැරින් සැරේ කල් දමයි. සමහරක් අය තමන්ට කිරීමට ඇති වැඩ ගැන කල්පනා කිරීමට වැඩි කාලයක් වැය කරනවා සහ ඒවා ගැන ලොකූවට හිතනව ඒ තුලින්ම තමන්ගේ වැඩ කල් දානව සහ අතපසු වෙනව.

අධ්‍යයනය ලැබීම නැතහොත් ඉගෙන ගැනීම අන්තර්ජාලය හරහා ද කල හැකි වුවත් එයද ඕනවට වඩා  ඇලී ගැලී නොසිටිය යුතුය එයින් තමන්ගේ අනෙක් පාසල් වැඩ ගෙදර දොරේ වැඩට බාදාවක් වුවහොත් ඒම් වැඩය හේතුවෙන් ද අනෙක් වැඩ කල් දැමීමක් සිදු විය හැකී. කෙසේ හෝ තමන්ගේ වැඩ කල් දැමීමක් වෙන්නේ සැරින් සැරේ ඒ සදහා බාධා වෙන පලක් නොමැති යම් හෝ හේතුවක් නිසා ය. යම් දෙයක් හෝ ක්‍රියාවක් තමන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයේ ප්‍රධාන වැඩ වලට බාධා ඇති කරණවානම් එය තුළින් බාධා ඇති කරයි. ඒ නිසා අපි ඒ දෙය හෝ ක්‍රියාව ටිකෙන් ටික ඉවත දැමීම සදහා තමන්ගේ අවධානය ඒ කළ යුතු වැඩකටයුතු සදහා යොමු කළ යුතු ය.

බාලගිරි දෝෂය වගේ දවසින් දවස සැරින් සැරේ කල් දන්නේ නැතිව කලයුතු දේ කලයුතු වෙලාවේ කරන්න ඕනේ. ඒකට අපි මුලින්ම කරන්න ඕනේ අපි වැඩක් කරන්න යනකොට අපිට මොනවද හිතෙන්නේ කියල

උදා - 

• කරන්න තියන වැඩේ හෙන ලොකු වැඩක් අප්පා. 
• ඒකට පළපුරුද්දක් සහ හැකියාවක් ඕනේ වෙයි/ වෙනව. 
• මට කාගෙන්වත් උදවුවක් හම්බ වෙන්නෙ නෑ නේ. 
• අපරාදේ මට මේකට බෑ කියන්න බැරි වුනා නේ. 
• මේක නෙවේ හොදම වෙලාව. ඒකට නියම වෙලාව වෙන්න ඕනේ. 
• මේක හරියයි කියල මට විස්වාසය නෑ. 
• මේක කරන්න කාලේ මදිවෙයි මට. 
• මට මේක අසාර්ථක වෙයි කියල බයයි. 
• මට සම්පූර්ණ කරගන්න පුලුවන් වෙයිද මන්ද. 

මේ වගේ ඔබට වැඩක් කරන්න යනකොට සිතෙන දේ කොලයක් අරගෙන ලියන්න. ටිකක් වෙලා සිතන්න ඒ ඔබගේ සිත තුලින් ඇති වෙන සිතුවිලේ ඒ වැඩේ කිරීමට පටන් ගැනීමටවත් තරම් උනන්දු කිරීමත් දෙන්න පුලුවන්ද කියල. ඊට පස්සෙ ඔබ සිතන්න ඔබ කලින් කොලේ ලිව්ව දේවල් වල ධනාත්මක පැත්ත ඒවා වෙනත් කොළයක ලියන්නව

උදා -

• මේ වඩේ හරි ලේසී. 
• පළපුරුද්ද දැනුම නෙවේ වැදගත් වෙන්නේ හැකියාවයි වැදගත් වෙන්නේ මට මේකට හැකියාවක් තියනවා. 
• මට මේක ඉවර කරන්න කාලේ හොදටම ඇති. 
• සිත සිතා ඉන්නේ නැතිව දැන්ම පට්න් ගන්න ඕනේ. 
• මන් තවමත් වැඩේ කරන්න හිතනව විතරයි නේ අප්පා. 
• හෙට නෙවේ තව පොඩ්ඩකින් නෙවේ මේක හරන්න හොදම වෙලාව දැන්, 
• මොකද මට මේක ගැන හිතෙන්නේ දැන් නේ. 
• සාර්ථක හෝ අසාර්ථක වෙන්න මන් ඒක කරණව. 

වගේ ඒවා වෙනමම කොළයක ලියන්න ඔබට් වැඩේ කරන්න සිතෙන ඕනම ධනාත්මක සිතුවිල්ලක් ලියන්න සිතට එන ඒ කරුණු ඔක්කෝම ලියන්න..

හරි ඊට පස්සේ ඔබ තවත් කොළයක් අරගෙන ඔබගේ දවසේ කලයුතු වැඩ ටික ලියන්න පොඩි දේ පවා ලියන්න. ඒ වැඩ අල තියන වැදගත්කම අනුව ඒවා කොටස් කරන්න "ගොඩක් වැදගත් දේවල් සහ පොඩ්ඩක් වැදගත් දේවල් සහ දිනට නොවැදගත් වෙන දේවල් ලෙස."  ඊට පස්සේ කාල සටහනක් හදාගන්න ගොඩක් වැදගත් දේවල් වලට ප්‍රමුඛස්ථානයක් දීල පොඩ්ඩක් වැදගත් දේවල් වල් ටිකක් ප්‍රමුඛ කරල, එදිනට නොවැදගත් දේව්ල පහලින්ම ලියන්න..

ඊලගට ඔබ උදේ alarm එක තියල වෙනද නැගිටින වෙලාවට වඩා විනාඩි 30ක් කලින් නැගිටින්න. ඒ වගේ දවස් 5ක් විතර කලින් නැගිටින්න. දවස් 5ක් විතර ගියාට පස්සෙ තව විනඩි 30ක් කලින් නැගිටින්න.. උදේ නැගිට්ට ගමන් 4න් එක අතට ගන්නවත් පරිගණකය on කරන්නවත් එපා නැගිටිනකොටම Thanks you කියල නැගිටින්න ඇදෙන් ඇගිටල පොලවෙ ලය තියන විටත් Thanks you කියන්න හයියෙන් නෙවේ ඔබට පමණක් ඇසෙන විදිහට නැති නම් ගෙදර අය ඔයාට  කියන්න ඕනේ ඒවා කියයි.. නැගිටල ඇදේ ඉන්නගමන් ම සිතන්න "අද මොනවද කරන්නේ?" කියල අර කලින් හදපු ලිස්ට් එකේ කරන්න තියන වැඩ දවසේ කරන්න ඕනේ/ තියන වැඩ ගැන සිතන්න. දවස ගැන plan එකක් ඇතිව නැගිටින්න. ඇදෙන්න නැගිටින්න කලින් දවසේ plan එක හදාගෙන නැගිටින්න. ඔබ අවදි වී පළමු පැය ඇතුලත සිත තුල සුභවාදී/ යහපත් සිතුවිලි ඇති කරගන්න සහ ඒවා ඒ පැය තුල පවත්වාගන්න. පරීක්ෂන අනුව තහවුරු වෙලා තියනවා ඒ පැය තුල ක්‍රියාත්මක වන සිතුවිලි වල ස්වාභාවය අනුව දවස සාර්ථකද අසාර්ථක ද නැති නම් යහපත් ද අයහපත් ද කියල තීරණය වෙනවා කියලා. ඒක ගැන මම වෙනම ම ලිපියකින් කියන්නම්.

හරි එහෙන්ම් දවසේ වැඩ ගැන plan එකත් හරි වැඩ ට්ක කරන්න තමා තියෙන්නෙ වැඩ කරන්න පටන් ගන්න කලින් ඔබ මුලින් හදෞ සුබවාදී සිතුවිලි ඇති කරගන්න ඕනේ. ඔබ කරන වැඩේ තියන වැදගත් කම ගැන අවධානය යොමු කරන්න කරන්න ඒක කළ යුතු බව අවධානය යොමු කරන්න. අනිවාර්යයෙන් කරනවා කියලා සිතන්න. දවස අවසානයේ ඒ කියන්නෙ රෑ වෙන්න කලින් ඉර බැහැල යන්න පැයකට විතර කලින් 5-6ත් අතර කාලය තුල එලියට ගිහිල්ල phone එක පැත්තකින් තියල පරිසරයත් එක්ක පොඩ්ඩක් එකතු වෙන්න. නිදහසේ හොදා ලොකූ හුස්මක් ගන්න අරගෙන තත්පරයකින් වගේ හෙමීට පිට කරන්න ටික වෙලාවක් ඒ විදිහට කරන්න.
ඊට පස්සෙ සිතන්න සෑම දෙයක් ගැන ම සිතන්න ඔබ කරපු දේවල්, කරපු හොද,/ නරක, ඔබට ලැබුණු දේවල්, ඔබට ලැබුණු හොද/ නරක, ඉදිරියේදී කරන්න සිතන දේවල් සෑම දෙයක් ගැනම සිතන්න හොද හෝ නරක දේවල් වුනත් කමක් නෑ සිතන්න කිසිම බාධාවකින් තොරව සිතුවිලි වලට ඔබගේ සිතේ සෙල්ලම් කරන්න එහේ මෙහේ යන්න ඉඩ දෙන්න ඒවා වලක්වන්න එපා ඒ පැය අතුලත..  ඊට පස්සෙ කෑම කාලා ගෙදර අයත් එක්ක ඉදල කතා කරල නිදියන්න යන්න නිදියන්න ඇදට ගිය ගමන් මලා වගේ නින්ද යන්නේ නෑ නේ නින්ද එන කල් දවස ගැන සිතන්න දවස ගැන feedback එකක් දෙන්න දවස සාර්ථකද නැති ද කියල සිතන්න සාර්ථක නෑ වගේ නම් හෙට සාර්ථක කරගන්නවා අනිවාර්යයෙන්ම කියල සිතන්න. සිතන ගමන් නිදා ගන්න..

ඔබට දැන් ගැටලුවක් එන්න ඇති දුරකතනය, පරිගණකය ත් අපිට භාවිතා කරන්න ඕනේ කියල පරිගණකය භාවිතයට ද ඉහතින් හදා ගත්ත කාලසටහනේ වෙලාවක් වෙන් කරගන්න. ඒකත් වැදගත්කම අනුව කිනම් ස්ථානයේ තියනවාද කියල තීරණය කරගන්න. නිකන් මහන්සියට පොඩි rest එකකට වගේ game එකක් play කරන්න film එකක් බලන්න වගේ ඒ පහලින්ම හෝ කාල සටහනේ මැදින් නියමිත වෙලාවකට සීමාව වෙන්කරගන්න. දුරකතනයේත් ඇති වැදගත් නොවැදගත් දේවල් කොටස් කරල වැදගත් දේවල් වලට පමණක් භාවිතා කරන්න නොවැදගත් දේවල් වලට පසුව භාවිතා කරන්න.

දැන් කට්ටිය කියයි ගැහැණු/ පිරිමි ළමය එක්ක බිරිඳ/ සැමියත් එක්ක කතා කරන එක ගොඩක් වැදගත් නේ කියල. ඒකටත් යම් කිසි කාලයක් යොදා ගන්න. එයින් තමන්ගේ ප්‍රධාන වැඩ වලට බාධා නොවන විදිහට. ගැහැණු ළමයත් එක්ක හෝ පිරිමි ළමයත් එක්ක කතා කරණ එකට වඩා වෙනස් බිරිඳ සැමියත් සමඟ/ සැමියා බිරිඳත් සමග දුරකතනයෙන් කතා කිරීම. විවාහයෙන් පසුව ටික දිනක් යනකොට පෙම්වතුන් කල කතා කරපු තරම් දුරකතනයෙන් කතා කරන්නෙ නැතිව යනව ටිකෙන් ටික අඩු වෙනව.. නමුත් විවාහයෙන් පසුව තමා දුරකතනයෙන් කතා කරන්න ඕනේ අවශ්‍ය වෙලා වලදී. මොකද එහෙම වුනේ නැති වුනොත් පවුල තුල ගැටලු ඇති වෙන්න පුලුවන්. ගැහැණු කෙනාට මානසික අක්‍රමතාපවා ඇති විය හැකී. ඒක වැදගත් දෙයක් ඒකත් අපි වෙනමම ලිපියකින් කතා කරමු.

හරි ඉතින් ඔය විදිහට වැඩ ටික කරන්න උත්සාහ කරන්න ඔනේ. ප්‍රධාන වශයෙන් මානසික සූදානම තමා වැදගත් වෙන්නේ මානසික සූදානම ඇති නම් වැඩේ වෙනව. දුරකතනය, පරිගණකය වැනි තාක්ෂණය ටිකක් ඈත් කරන්න. භාවිතා කරන්න එපා කියනව නෙවේ ටිකක් ඈත් කරල අවශ්‍ය වෙලාවට අවශ්‍ය දේට පමණක් යොදවන්න. ඒ දේවල් සදහා යන කාලය කොච්චරද කියල හිතාගන්නවත් බෑ. ඔබට ඒක බලන්න ඕනේ නම් ඒ දේවල් වලින් ඈත් වෙලා එක දවසක් ඉදල බලන්න. විදුලිය විසන්දි වුන දවසට මාර කම්මැලී නේද. අනිත් දවස් වලට ඒ කම්මැලි කමට බෙහෙත් දීල තියෙන්නේ තාක්ෂණය. ඉතින් විදුලිය විසන්දි වුන දවසේ කම්මැලිකම කොච්චර වෙල්ලා තියනවද එතෙක් අනිත් දවස් වල ඔබ තාක්ෂණය සදහා කාලය යොදවා ඇත.. සිතල බලන්නකෝ..

හරි එහෙනම් මන් කිවුව විදිහට වැඩ ටික කරන්න. අවසාන වශයෙන් සිතන්න ඔබ ඒ කිරීමත තිබෙන වැඩෙන් ඔබට ආපිට/ නැවත/ ප්‍රතිපලයක් විදිහට මොනවද ලැබෙන්නේ කියල සිතන්න. ඒක සිතන ගමන් ඒවගේ වැදගත් කම කොහොමද. ඒකෙන් පස්සෙ ඉදිරියට ඒ දේ තුලින් ඔබට වැදගත් වෙන්නේ කොහොමද කියල සිතන්න..

අද මාතෘකාව අවසන්.. එහෙනම් තවත් අලුත් මාතෘකාවක් අරගෙන ඔබව මනෝවිද්‍යා විශ්වය තුලින් මුණගැසෙන්නම්. එතෙක් යහපත් සිතුවිලි සමග තමන්ගේ දවස සාර්ථක කරගන්න.

ඔබට ජයෙන් ජය!!!!! 

ඉතින් කොහොමද ඔබට, අරමුණක් ඇතිව වර්තමානයේ සතුටින් ජීවත් වෙනව නේද? මනෝවිද්‍යා විශ්වයට ඔබව සාදරයෙන් පිළිගන්නවා. හරි අද මනෝවිද්‍යා ලෝකයේ වැදගත් මාතෘකාවක් තමා, මනෝවිද්‍යාව ඉගෙන ගන්න, දැනගන්න, දැනගෙන මනෝවිද්‍යාව ප්‍රායෝගික ජීවිතයට බද්ධ කරගෙන ජීවිතය සාර්ථක කරගන්න කැමති ඔබට අරගෙන ආවේ.. ටික දවසක් ගියා කරුණු එකතු කරගන්න. ලිපිය දිග වැඩි ඇති නමුත් එක මාතෘකාවක් එක ලිපියකින් අවසන් කිරීමේ මාගේ අරමුණ නිසා සහ බලාගෙන ඉදීමකින් තොරව එක මාතෘකාවත් අධ්‍යයනය කිරීමට හැකි වීම නිසා දිග වැදි වුනත් එක ලිපියකින් දෙන්න හිතුවෙ. සංකීර්ණ ගතිය අඩු කරන්න අදාල පරීක්ෂන වෙනම ම ලිපියකින් ඔයාලට බලන්න පුලුවන් ඒ සදහා ඒ තැන් වලින් යාමට සලස්වා ඇත.
හරි එහෙනම් අපි මාතෘකාව ගැන බලමු. ඔහොම්ම ම පහලට එන්නකෝ

චර්යාවාදය

          20වන ශතවර්ෂය ආරම්භයේදී මනෝවිද්‍යාව තුල පෙරලියක් ඇති කරන්න මේ චර්යාවාදී සංකල්පයට හැකි විය. ව්යුහවාදය සහ කාර්යයබද්ධවාදයෙන් පසුව මනෝවිශ්ලේෂණ වාදය ආරම්භ විය. මනෝවිශ්ලේෂණ වාදය ටිකක් සංකීර්ණ නිසා ඊලඟ ලිපියෙන් මනෝවිශ්ලේෂණ වාදය ඔබට ලබාදෙන්නම්.. මනෝවිශ්ලේෂණ වාදයේ තිබූ දුර්වලතාවයන් මගහරවාලමින් නැතහොත් බැහැර කරමින් පසුව 1913 පමණකාලයේ ඇමරිකානු ජාතික J.B වොට්සන් ( J.B Watson 1878-1958) විසින් චර්යාවාදය සම්බන්ධයෙන පලවූ ලිපියත් සමඟව ම චර්යාවාදී සංකල්පයේ ආරම්භය සනිටුහන් කළහ. විද්‍යාත්මක මනෝවිද්‍යා ලෝකයේ පදනම සකස් වූයේ මෙම චර්යාවාදී ගුරුකුලය හේතුවෙනි. ඒ වගේම ඇමරිකාව තුල ඉතාමත් ඉක්මනින් ප්‍රචලිත වන්නට මෙන් ම මනෝවිද්‍යා ලෝකයේ පෙරලියක් ඇති කරන්නට මෙම න්‍යාය හේතු විය..

J.B වොට්සන් පමණක් නොව එහි වර්ධනයට  E.L තොන්ඩයික් ( E.L Thorndike 1874-1949), ඉවාන් පැව්ලෝ ( Ivan petrovich Pavlov 1849-1936) යන අය ප්‍රධාන කොටගෙන ඔවුන්ගේ න්‍යායන් සහ එකිනෙකට වෙනස් වාදයන්,  ගුරුකුලයන් රැසක් උපයොගී කරගනිමින් චර්යාවාදී මනෝවිද්‍යා ගුරුකුලය මනෝවිද්‍යා ලෝකයට හදුන්වාදී ඇත. අයිවන් පැව්ලෝගේ සම්භාව්‍ය ආරෝපණ න්‍යාය, E.L තොන්ඩයික් ගේ සංඝටන න්‍යාය, B.F ස්කිනර්ගේ ප්‍රකාරක ආරෝපණ වාදය, ප්‍රජානන ඉගෙනුම් වාදය, සමාජ ඉගෙනුම් වාදය ඇතුලු න්‍යායන් ප්‍රධාන කොටගෙන තවත් නියායන් රාශියකගේ අදහස් සමගින්  චර්යාවාදී සංකල්පය මනෝවිද්‍යා ලෝකයට පැමිණ ඇත. මොවුන් සිදුකළ පර්යේෂණ චර්යාවාදී න්‍යායේ වර්ධනයට සුවිශේෂී දායකත්වයක් විය.

චර්යාවාදය යනු මිනිසුන්ගේ සහ සත්වයන්ගේ චර්යාවන් අධ්‍යයනය කරමින් ඒවායේ වෙනස් කම් වර්ධනයන් සිදු කිරීම සදහා යොදාගත් ක්‍රමවේදයකි. චර්යාවාදී සංකල්පය පොදුවේ ගත්කල, සෑම චර්යාවක්ම ඉගෙනුමකින් සිදුවන අතර සෑම පුද්ගලයෙකුම චර්යාවන් ඉගෙනගන්නා බව චර්යාවාදීන් පෙන්වාදී ඇත. වොට්සන් ව්යුහවාදයේන් හදුන්වාදුන් අන්තරාවලෝකන ක්‍රමය විවේචනයට ලක් කරමින් එය ප්‍රතිකේෂ්ප කළහ. ඒ වගේම මිනිස් මනස විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ වලට ලක් කළ නොහැකිවීම හේතුවෙන් වොට්සන් මනස යන්න ප්‍රතිකේෂ්ප කොට මිනිස් චර්යා යන සංකල්පය යොදාගෙන ඇත. මිනිස් චර්යා නිරීක්ෂණ, පරීක්ෂණ වැනි විද්‍යාගාර ක්‍රම භාවිත කරමින් අධ්‍යයනයන් කළ හැකි බව වොට්සන්ගේ අදහසයි. සතුන් උපයෝගී කොටගෙන චර්යාවාදීන් වැඩිපුරම මිනිස් චර්යාවන් අධ්‍යයනය කිරීමට සදහා යොදාගෙන ඇත. වොට්සන් මෙම න්‍යායත් සමඟින් විද්‍යාත්මක පරීක්ෂණ සහ නිරීක්ෂණයට භාජනය කල නොහැකි සියලුම සංකල්පයන් ප්‍රතිකේෂ්ප කළහ. අන්තරාවලෝකනය, මනස, විඥානය, ආත්මය යන සංකල්ප උදාහරණ ලෙස දැක්විය හැකිය.

චර්යාවාදීන් මේ ආකාරයට මිනිසුන්ගේ සහ සතුන්ගේ චර්යාවන් උගත් චර්යාවන් සහ න- උගත් චර්යාවන් යනුවෙන් කොටස් දෙකකට වෙන්කොට දැක්වීය.

න- උගත් චර්යාවන් යනු - මිනියෙකු හෝ සත්වයෙකු සිතන්නේ නැතිව සිදුවන ක්‍රියා ය. උදාහරණ ලෙස හුස්ම ගැනීම, හෘද ස්පන්ධනය, ආහාර ජීරණය, ඇසිපිය ගැසීම වැනි චර්යාවන්  දැක්විය හැකිය. මේවාට ප්‍රතීක ක්‍රියා, අනිච්ඡානුක ක්‍රියා යනුවෙන්ද හදුන්වයි. මිනිසෙකුගේ හෝ සත්වයෙකුගේ ජීවිතයේ 5%ක් පමණ ප්‍රමාණයක් මෙම චර්යාවන් ඇත.

උගත් චර්යාවන් යනු - කායික විද්‍යාත්මක පදනමකින් තොරව සිදුවන ඉපදීමෙන් පසුව හෝ මව් කුස තුලදී හෝ මිනිසුන් සහ සත්වයන් යම්කිසි ඉගෙනීමකින්, දැනුවත් වීමකින් සිදු වන චර්යාවන් ය. පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතයේ 95%ක් ම ඇත්තේ මෙම උගත් චර්යාවන් ය. මනෝවිද්‍යාවට වැඩියෙන්ම වැදගත් වන්නේ ද මෙම උගත් චර්යාවන් ය. එයට හේතුව වන්නේ මෙම චර්යාවන් විද්‍යාත්මකව පර්යේෂණ වලට ලක් කළ හැකි වීමයි.

ඉහතින් සදහන් කර ඇති ආකාරයට මෙම චර්යාවාදී න්‍යාය වොට්සන් විසින් හදුන්වාදීමෙන් පසුව මෙහි මූලික පියවර තබමින් මෙම න්‍යායේ වර්ධනයට සහ නිර්මාණයට රුසියානු ජාතික කායික විද්‍යාඥයෙකු වූ අයිවන් පැව්ලෝ දායක විය. මොහු විසින් ඉදිරිපත් කල සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදය නැමැති සංකල්පය චර්යාවාදයේ මූලිය පියවර තැබීමට දායක කොටගෙන ඇත. සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදයේ අනු න්‍යායක් ලෙස ප්‍රතීකවාදය දැක්විය හැකිය පැවිලෝ තම සොයාගැනීම් සහ පර්යේෂණ සිදුකලේ මෙම න්‍යාය යටතේ ය. ප්‍රතීකවාදය සඳහා ඉතා ඈත ඉතිහාසයක් ඇත. රෙනේ දේකාත් නැමැති දාර්ශනිකයා ප්‍රතීකවාදයේ පියා ලෙස හදුන්වයි. ඔහු මාංශපේශීන් ආශ්‍රිත කායික විද්‍යාත්මක යාන්ත්‍රණයක් මගින් ශරීරයේ තොරතුරු ගමන් කරන ගමන් මාර්ගය පැහැදිලි කලහ. ශරීරයේ විවිධ ඉන්ද්‍රියයන්ගෙන් පැමිනෙන තොරතුරු මාංශ පේශීන් හරහා මොළයටද එයට පිළිතුරු ලෙස මොළයෙන් නැවතත් ඉන්ද්‍රියයන්ටද ගමන් කරන බව පෙන්වාදුන්හ. මේ කාලයේ ස්නායු පද්ධතිය සොයාගෙන නොතිබූ හේතුවෙන් මාංශ පේශීන් යන්න යොදගෙන ඇත.

පසුව විවිධ දාර්ශනිකයන්, විද්‍යාඥයන් විසින් ස්නායු පද්ධතිය සහ ප්‍රතීක අතර යම් යම් පදනම් ගොඩනැගුව ද වැදගත්ම සම්බන්ධය ඉදිරිපත් කලේ පැව්ලෝ විසින් ය. ඔහු විසින් 1897දී බල්ලෙකු යොදාගෙන සිදුකළ පර්යේෂණය මනෝවිද්‍යා ලෝකයේ ඉතා සුවිශේෂී, සුප්‍රකට පර්යේෂණයක් විය. උත්තේජනය සහ ප්‍රතිචාරය අතර ඇති සම්බන්ධය පෙන්වාදුන්හ. මෙම න්‍යාය තුල වැදගත් සාධක දෙකක් වන්නේ උත්තේජන සහ ප්‍රතිචාරයයි. (බාහිර චර්යාව වෙනස්කළ හැකි ඕනෑම සාදකයක් උත්තේජකයක් වේ. එයට ලැබෙන පිළිතුර ප්‍රතිචාරය වේ.)  මෙයින් ඔහු, උත්තේජන හේතුවෙන් ප්‍රතිචාර ඇති වන බවත්, ස්වාභාවික උත්තේජන විසින් සත්වයින්ගේ මානසික උත්තේජනයන් ඇති වන බව ද, එම උත්තේජනයන් මැදට බන්ධනීය උත්තේජනයන් ඇති කොට ප්‍රතිචාරය වෙනස් කළ හැකි  බව පෙන්වාදී ඇත. පසුව වොට්සන් විසින්ද තම අදහස් ඉදිරිපත් කරමින් මෙම වාදය තව දුරටත් වර්ධනය කර ඇත. සමස්තයක් ලෙස ගත් කල ආරෝපනයකින් තොරව ඇති වන උත්තේජන ප්‍රතිචාර සම්බන්ධයක් මැදට උත්තේජයක් බන්දනය කරවා එය තුලින් ඉගෙනුමක් ඇත් කළ හැකි බව පැහැදිලි කලහ. පැව්ලෝ සිදුකල පරීක්ෂණයේදී බල්ල ආහාරය දුටු විට කෙල වැගිරීම ස්වාභාවික චර්යාවක් වන අතර සීනුව නාද කළ විට සිදුවන චර්යාව උගත් චර්යාවක් වේ. මෙය උත්තේජ ප්‍රතිචාර න්‍යායත් සමඟ වඩාත් පැහැදිලි කරගනිමු.


මේ තුලින් පැව්ලෝ උත්තේජනයට අනුව ප්‍රතිචාර ඇති වන යන වොට්සන් ගේ මතයත් උත්තේජනය බන්ධනීය කරමින් ප්‍රතිචාරය වෙනස් කල හැකිය යන ඔහුගේ අදහසත් සනාත කළහ. පැව්ලෝගේ සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදය මෙන් ම චර්යාවාදී සංකල්පය ගොඩනැගීම සදහා  බෙහෙවින් දායක වූ තවත් න්‍යායක් වන්නේ ෆෙඩ්‍රික් ස්කිනර්ගේ (Burrhus Frederic Skinner 1904- 1990) ප්‍රකාරක ආරෝපණ වාදයයි. ස්කිනර් තම අදහස් පැව්ලෝගේ අදහස් වලට අබිබවා වෙනස්ව යමින් තමන්ගේම නව අදහස් සමූහයක් ඉදිරිපත් කළහ. මොහුට අනුව අපගේ සෑම චර්යාවක්ම ප්‍රතිඵලය වාසි හෝ අවාසි නම් ක්‍රමානුකූලව එම චර්යාවට බලපෑම් ඇත් කළ හැකිය යන්න තම න්‍යාය හරහා පැහැදිළි කොට ඇත. සරලව කියනවා නම් චර්යාව අයහපත් නම් චර්යාවන් වෙනස් කල හැකිය යන්න පවසා ඇත. ඒ සදහා පෙට්ටියක් භාවිතා කරමින් සුවිශේෂී පරීක්ෂණයක්ද ඔහු ඉදිරිපත් කළහ. ඔහු තවදුරටත් සමපාත වූ උත්තේජනයක් නොමැතිව වුව ද ප්‍රතිචාරයක් ඇතිවිය හැකි අතර ආරෝපණ ක්‍රියාවලිය සිදු වීම සදහා කල්තබා තීරණය කරණු ලැබූ උත්තේජන විශේෂයක් නොමැතිව ම අදාල ආරෝපණ ක්‍රියාවලිය සිදුවන බවත් ඒ සදහා අවැසි උත්තේජනය අවස්ථාවට අනුව පැහැදිලි වන බව පැවසූහ. ස්කිනර් ඒ සදහා "ප්‍රකාරකය" යනුවෙන් හදුන්වයි. එයින් ඇති වෙන චර්යාව ප්‍රකාරක චර්යාවක් වන බව සදහන් කොට ඇත. සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදයට අනුව ප්‍රකාරකය උත්තේජනයට අනුව ප්‍රතිචාර දැක්වුව ද, ප්‍රකාරකය "උපස්ථම්භනයට" අනුව ප්‍රතිචාර දක්වන බව ස්කිනර් පැවසුවේය.

උපස්ථම්භන යනු - කිසියම් චර්යාවකට බලපෑම් කළහැකි එසේත් නැති නම් චර්යාව දුර්වල කිරීමට හෝ ශක්තිමත් කිරීමට හේතු විය හැකි එම චර්යාවේම ප්‍රතිඵලයයි. එයට බාහිර දෙයකින් එය සිදු නොවේ. උපස්ථම්භන ප්‍රධාන කොටස් 4කින් පෙන්වාදිය හැකිය

• ධන උපස්ථම්භන 
• සෘණ (-) උපස්ථම්භන 
• ප්‍රාථමික උපස්ථම්භන 
• ද්විතීක උපස්ථම්භන

ධන උපස්ථම්භන (Positive Reinforcements) -

                        ධන උපස්ථම්භන  යනු චර්යාව වෙනස් කිරීම සදහා යොදාගත හැකි හොදම ක්‍රමවේදයයි. තෑගි දීමක්, උනන්දු කිරීමක් යන ආකාරයට ක්‍රියාත්මක වේ. තෑගි දීමකින්, උනන්දු කිරීමක් තුලින් අපේක්ෂිත චර්යාව ලබාගත හැකිය. පැව්ලෝ පැවසූ ක්‍රමයන්ට හාත්පසින්ම වෙනස් ක්‍රමයකි මෙය.

උදා-  පාසල් විභාග වලින් හොදින් සමත් වෙනවිට දරුවෙකුට ත්‍යාගයක් යම් වටිනා දෙයක් ලබා දීම.
         හොද ක්‍රියාවක් කල විත ත්‍යාගයක් හෝ යම් වටිනා දෙයක් ලබා දීම.
         හොදින් විස්වාසවන්තව සේවය කරන සේවකයෙකු හට දීමනාවක් හෝ වැටුප් වැඩි කිරීමක් කිරීම.
         ආයතනයක සේවකයන් වසරක් පාසා විනෝද චාරිකාවක් රැගෙන යාම.

සෘණ උපස්ථම්භන (Negative Reinforcements) -
                 
                        මෙය ද චර්යාව වෙනස් කිරීමට හැකි ක්‍රමයකි, මෙහිදී අපේක්ෂිත චර්යාව නොලැබෙන විට ඒ සදහා දඩුවම් දීම තුලින් අපේක්ෂිත චර්යාව ලබා ගැනීම පෙන්වුම් කරයි.

උදා -  දරුවෙකු පාසලේ විභාග වලින් සමත් නොවන විට දීමට තිබූ ත්‍යාගයක් නොදී සිටීම.
          වැරදි ක්‍රියාවේ යෙදෙන විට ලබාදුන් ත්‍යාගයක් නැවත ගැනීම.
          සේවය නිවැරදිව සහ විස්වාසවන්තව නොකිරීම නිසා වැටුප් අඩු කිරීම.

ප්‍රාථමික උපස්ථම්භන (Primary Reinforcements) -

                        මෙයද චර්යාවන් වෙනස් කිරීම සඳහා යොදාගත හැකි ක්‍රමවේදයකි. මෙයින් සත්වයෙකුගේ හෝ මිනිසෙකුගේ ජීවිතය පවත්වාගෙන යාමට අවශ්‍ය සාදක උපස්ථම්භන ලෙස ලබා දීම තුලින් අපේක්ෂිත චර්යාව ලබා ගැනීම සිදු වේ.

උදා -  ජලය පිපාසය සන්සිදුවා ගැනීමට ලබාදීම.
          ආහාර කුසගින්න නිවා ගැනීමට ලබාදීම.
          උණුසුම සීතල වැනි උෂ්ණත්වය අවශ්‍ය ලෙස ලබා දීම.

ද්විතීයික උපස්ථම්භන (Secondary Reinforcements) -

                        මෙහිදී සත්වයෙකුගේ හෝ මිනිසෙකුගේ මානසිකව බලපාන සාධන මානසික අවශ්‍යතාවයන් උපස්ථම්භන ලෙස ලබා දීම තුලින් අපේක්ෂිත චර්යාව ලබා ගැනීමක් ඇති කිරීමක් දැකිය හැකිය.

උදා-  ප්‍රශංසාව, ආදරය, නිදහස

ඒ අනුව ඉගෙනුමක් යනු චර්යාවේ ඇත භව්‍යතාවයන් වෙනස් කිරීමක් ලෙසත්, එය කල උපස්ථම්භනය උපයෝගී කරගෙන බව ස්කිනර් පවසා ඇත.

මේ ආකාරයට තවත් වාදයන් ගනනාවක් සංකලනය කරමින් පොදු න්‍යායක් ලෙස වොට්සන් තම චර්යාවාදය ගොඩනගා ඇත. ජීවියෙකුගේ සෑම චර්යාවක්ම නිරීක්ෂණයෙන් උත්තේජන ප්‍රතිචාර රටාවක් පිලිබිඹු වන අතර එම හේතුවෙන් යම්කිසි උත්තේජනයකට දෙනු ලබන ප්‍රතිචාර ගැන අනාවැකි පළ කළ හැකි වීමත් ඒවා ගණන් කීරීමටත් හැකි බවත් එම සෑම චර්යාවක්ම උගත් චර්යාවන් වන බව පවසා ඇත. ඒ වගේම ප්‍රොයිඩ් ආශා පිලිබදව ඉදිරිපත් කරපු සංකල්පය සම්පූර්ණයෙන්ම වැරදි වැටහීමක් වන බව වොට්සන් පැවසූහ. ඔහුගේ මෙම මතය දැඩි ලෙස සනාත කරමින් අනෙක් මතයන් විවේචනය කරමින් සමකාලීන මනෝවිද්‍යාඥයන් සමග තර්ක, වාද කරමින් මනෝවිද්‍යාවේ නිර්වචනයන් අධ්‍යයන ක්ෂේත්‍රයන් හා අධ්‍යයන ක්‍රමවේදයන් වෙනස් කිරීමට දැඩි උත්සාහයක් ගත් හ. එය හුදෙක් උත්සාහයක් පමණක් නොව මනෝවිද්‍යා ලෝකයට ඉතා වැදගත් කරුණු රාශියක් චර්යා වාදය හරහා මනෝවිද්‍යාවේ වර්ධනයට උපයෝගී වී ඇත.

චර්යාවාදයට සාදාරණයක් ඉෂ්ට කලා කියල හිතනව. මගහැරුනු කරුණු මොනව හරි තියනවනම් තව ඇතුලත් විය යුතු කරුණු මොනවා හරි තියනවනම් මට දැනුම් දෙන්න. මන් update කරන්නම්. වැදගත් මාතෘකාවක් මේත් එක්ක ඉවර වෙනව. තවත් වැදගත් මාතෘකාවක් තියනවා කතා කරන්න "මනෝවිශ්ලේෂණ වාදය" ඉදිරියේදී ඒකත් ඔබට ලැබෙන්න සලස්වන්නම්. එහෙනම් තවත් ලිපියකින් හමුවෙමු

Welcome to the Universe of Psychology. ඉතින් යාලුවනේ චර්වැයාවාදය ප්ද‍රධාන මාතෘකාව සංකීර්ණ නොවන ලෙස ඔබට ලබාදීම අවැසි නිසා පරීක්ෂණ දෙක වෙනම ම ලිපියකින් දෙන්නේ. හරි එහෙනම් පරීක්ෂනය මොකක්ද කියල බලමු.

පැව්ලෝගේ බල්ලා 

පැව්ලෝ බල්ලන් යොදාගෙන කළ පරීක්ෂණය.
                රුසියානු ජාතික කායික විද්‍යාඥයෙකු වූ අයිවන් P.පැව්ලෝ තම සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදී අදහස් සනාත කිරීම සදහා මනෝවිද්‍යා ඉතිහාසය කලඹමින් සුවිශේෂී පර්යේෂණයක් 1897 පමණ කාලය තුළ සිදු කළහ. එය ඔහු The work of the Digestive Glands නමින් ප්‍රසිද්ධ කළහ. ඒ සදහා 1904 වර්ෂයේ නොබෙල් ත්‍යාගය පැව්ලෝ හට හිමිවිය. ඒ තුලින් පැව්ලෝ ජීවියෙකු (සත්වයෙකු හෝ මිනිසෙකු) බොහෝමයක් චර්යා ඉගෙනුමකට අනුව සිදුවන බව සපත කළ පෙන්වූහ. පැව්ලෝ ඔහුගේ පර්යේෂණය උත්තේජන ප්‍රතිචාර න්‍යාය සමඟව සසදමින් සිදුකළ හ. ඔහුගේ අදහස නුව බල්ලන් තම බොහෝමයක් චර්යාවන් ඉගෙනීමකින් තොරව සිදු කරණ බවයි උදාහරණයක් ලෙස බල්ලෙකු ආහාරයක් දුටු විට මුඛයෙන් කෙළ වැගිරීම යන්න බල්ලෙකු ඉගෙනීමකින් සිදු නොවන දෙයකි. ඒ කරුණ ආශ්‍රය කරගෙන පැව්ලෝ තම පර්යේෂණය ආරම්භකලහ.



ආහාරයක් දුටු විට බල්ලෙකුගෙන් කෙල වැගිරීම ගැන පැව්ලෝ පර්යේෂණ කිරීමට ආරම්භ කලහ එහිදී පැව්ලෝ අඩ අදුර සහිත ස්ථානයක බල්ලෙකු සෙලවිය නොහැකි ආකාරයට ගැටගසා බලාගේ ඛේට ග්‍රන්ථිය එලියට පාදා එයට නාලයක් සවිකොට නාලය කෙලවර ඛේටය මැනගැනීම සදහා උපකරණයක් සවි කළහ. පර්යේෂණය සඳහා ප්‍රමාණවත් තරම් බල්ලා හට කුසගිනි ඇති වූ පසු බල්ලාට ආහාර ස්වල්පයක් දෙන ලදී එවිට බල්ලාගේ ඛේට ග්‍රන්ථයෙන් එලියට ආ ඛේටය මැනගත් හ. පසුව ආහාරයත් සමග පැව්ලෝ විසින් සීනුවක් නාද කළහ. එහිදී ද පෙර මෙන් ඛේටය පැමිණිය හ. එම ක්‍රියාව නැවත නැවතත් කිහිප සැරයක් සිදු කළහ. පසුව ආහාර නොමැතිව සීනුව පමණක් නාද කිරීමට සැලැස්වීය එහිදී ද පෙර ආහාර දුටුවාක් මෙන් බල්ලාගේ මුඛයේ ඛේට ග්‍රන්ථීන්ගෙන් ඛේටය නිකුත්වෙන ආකාරය පැව්ලෝ හට දැක ගැනීමට හැකි විය. බල්ලා ආහාර දකින විට කෙළ වැගිරීම ස්වාභාවික චර්යාවක් වන අතර, නමුත් බල්ලා සීනු හඬ ඇසුණු විට කෙල වැගිරීම ස්වාභාවික චර්යාවක් නොවන බව පැව්ලෝ පැවසූහ. ඒතුලින් ඔහු පවසන්නේ සීනුව නාද කළවිස සිදුවන චර්යාව උගත් චර්යාවක් වන බවය. එම චර්යාව බල්ලාවිසින් ඉගෙන ගත් චර්යාවක් වන බව පැව්ලෝ පෙන්වාදුන්හ. බොහෝමයක් චර්යාවන් අප ඉගෙනගනු ලබන්නේ මේ ක්‍රියාවලියට අනුව බව පැව්ලෝ තම සම්භාව්‍ය ආරෝපණ වාදය තුලින් ඉදිරිපත් කළ කරුණු තහවුරුකොට පෙන්වීය.


එහෙනම් යාලුවනේ අද මාතෘකාව අවසන්, තවත් අලුත් මාතෘකාවක් සමග මනෝවිද්‍යා ලෝකයේදී හමුවෙමු..

Welcome to the Universe of Psychology. මනෝවිද්‍යාව ඉගෙන ගන්න, දැනගන්න, ඒ දේවල් ජීවිතයට එකතු කරගන්න කැමති, ආසා ඔබ සැමටම තවත් පරීක්ෂනයක විස්තර අරගෙන ආවා. හරි එහෙනම් කියවගෙන පහලට යන්නකෝ...

Skinner box

ස්කිනර්ගේ පෙට්ටි පරීක්ෂනය 
           ඇමරිකාණු සමාජ මනෝවිද්‍යාඥයෙක්, චර්යාවාදී මනෝවිද්‍යාඥයෙක්  වන B. ෆෙඩ්‍රික් ස්කිනර් සත්ව චර්යා පිළිබඳව පර්යේෂණ සිදු කරමින් සිටි පුද්ගලයෙකි. චර්යාවාදී සංකල්පයට සමගාමීව එහි වර්ධනයට දායක වීම සදහා තම ප්‍රකාරක ආරෝපනවාදයේ අදහස් සනාත කිරීම සදහා E.L තොන්ඩයික් විසින් නිර්මාණය කල ප්‍රහේලිකා පෙට්ටියට සමානව පෙට්ටියක් නිර්මාණය කළහ. ස්කිනර් මෙම පරීක්ෂන සදහා සමාන්‍යයෙන් පරවියන්, උණහපුලුවන්, විද්‍යාගාර මීයන්, ලේනුන් වැනි සතුන් යොදාගෙන ඇත.


ස්කිනර් තම පෙට්ටිය තුල ලීවර දෙකක් ද එක් ලීවරයක් තද කල විට ආහාර පෙට්ටිය තුලට වැටෙන ලෙසත් අනෙක් ඊවරය තද කල විට පෙට්ටිය පතුලේ සවිකර ඇත් විදුලි සැර වැදීම සදහා දැලක්ද විය.
පසුව එය තුලට මීයෙක් ඇතුලු කරන ලදී.. මුලින්ම මීයා උත්සාහ කලේ පෙට්ටිය තුලින් එලියට යාමටය.. ඉතාමත් කලබල ලෙස පෙට්ටිය තුල එහේ මෙහේ දුවන විට එක් ලීවරයක වැදී එය තුලින් ආහාර ස්වල්පයක් පෙට්ටිය තුලට වැටින. මෙය කීප සැරයක් සිදු විය. පසුව එක් සැරයකදී අනෙක් ලීවරය තද වීමෙන් විදුලි සැරක් වැදින. පසුව මීයා එය තුලින් ආහාර ලැබෙන ලීවරය පමනක් තද කොට ආහාර ලබා ගැනීමට ඉගෙනගත් හ. ඒ ආකාරයටම සාදාගත් පෙට්ටියකට පරවියෙක් යොදාගෙනද මෙවැනිම පරීක්ෂනයක් සිදු කළහ එහිදී ද ප්‍රතිඵලය වූයේ පරවියා ආහාර ලබා ගැනීම සදහා ම ලීවරය තද කිරීමයි.

මෙම පරීක්ෂනය සදහා ස්කිනර් ස්වාධීන ක්‍රමවේදයක් යොදාගත් හ. එනම් පරවියා සහ මීයා ස්වාධීනව සිටීමට හැකියාව ඇති කොට ඇත.. මෙයින් ස්කිනර්ගේ උපස්ථම්භණ න්‍යාය මනාව සපත කොට පෙන්වීය.

Skinner's Box

හරි එහෙනම් පොඩි මාතෘකාවක්. ප්‍රධාන මාතෘකාව චර්යාවාදය ලිපිය සංකීර්ණ නොවෙන්න පරීක්ෂන දෙක වෙනම ම ලිපියකින් ලබාදුන්නේ..

තවත් ලිපියකින් හමුවෙමු..